8 aug. 2017

De vrouwelijke sigarenmaker Ria Bos

Ria Bos

Het zit in mijn vingers.

Ze voelt zich vereerd om gevraagd te zijn voor de cover van de eerste Bijzonder Kampen. Daar hoort ook dit cover-interview bij. Als vrouwelijke sigarenmaker en ambassadeur van dit mooie vak is Ria Bos de aandacht gewend. Spannend vindt ze het wel. Komt bij dat ze nu even niet een leuke tijd doormaakt. Ria Bos, sterk en kwetsbaar tegelijk.

Scheiding
‘Het is moeilijk’ zegt ze, ‘het is vallen en opstaan. Gelukkig heb ik een hele fijne en leuke zoon! Mijn trots.’ Nog maar kort geleden liep haar relatie stuk. Vrij plotseling, na 23 jaar. Ria is er openhartig over, noemt het een enorme klap, maar wil nu vooral vooruitkijken. In haar van nature lachende gezichtsuitdrukking met pretoogjes is het verdriet af en toe zichtbaar. ‘Ik weet dat ik er kom. Ik ben redelijk sterk. Ik kan het nog niet alleen, gelukkig heb ik een paar goede vrienden om me heen die me steunen, anders trok ik het niet. Ik hoef maar te appen en ze staan bij me op de stoep. Daar ben ik heel dankbaar voor. Ik ben ook heel blij dat het bijna zomer is. Licht, lucht, ruimte, dat helpt. Ik ben een buitenmens, ik heb licht nodig en het gevoel van vrijheid.’

IJsselmuiden
Misschien was ze het liefst uit deze streek vertrokken. Naar het buitenland, of in ieder geval dichter naar het westen van Nederland waar het meeste werk voor haar ligt. Toch besloot ze in IJsselmuiden te blijven wonen. ‘De tijd moet er rijp voor zijn, dit is voor nu het meest praktisch. Mijn zoon Bodhi is nu 15 jaar en moet nog twee jaar naar school. Ook financieel moet ik de zaak weer op de rit hebben, ik wil niet afhankelijk zijn.’ Zes weken woont zij nu in een knus huis in het oude deel van IJsselmuiden. Ria heeft er al snel een thuis van gemaakt. Het is warm in de patio-achtige achtertuin waar we het interview doen. ‘Je vindt het toch niet erg dat ik een korte broek aan heb?’ vraagt ze.  Zeker niet, ik heb wel spijt . Spijt dat ik zelf geen korte broek heb aangedaan op een van de warmste lentedagen van dit jaar.  Een nieuwe lente voor Ria, dat is een goed thema voor vandaag.

Sigaarmaakster van Nederland
Direct na de MAVO ging Ria als 16-jarige als fabrieksmeisje werken in de sigarenfabriek van Oud Kampen. ‘Zo ging dat vroeger’ zegt ze bijna verontschuldigend.  Vanaf haar 18e werkte ze ruim 17 jaar bij sigarenfabriek De Olifant. ‘Ik heb er van alles gedaan: de winkel beheert, rondleidingen gegeven, vertegenwoordigster geweest én, niet onbelangrijk, ik heb er het vak van sigaren maken geleerd! De directeur was heel trots dat hij de enige vrouw in dienst had die sigaren kon maken. Hij maakte mij het gezicht van De Olifant. Dat was zeker een voordeel, later – toen ik voor mezelf begon – werd dat een nadeel. Andere fabrikanten huurden mij niet in, zij vonden mij teveel het gezicht van De Olifant.’

Dertien jaar geleden begon zij voor zichzelf met het geven van workshops en demonstraties. Ria staat nu bekend als de sigaarmaakster van Nederland. Ria is de enige vrouw in Nederland die sigaren met de hand maakt. ‘Ik wil de liefde en de passie die ik heb voor het vak van sigaren maken overbrengen en aanwakkeren bij anderen. Het is een uitstervend vak. Onlangs overleed Tinus Vinke op 90 jarige leeftijd, hij was de laatste Kamper-sigarenmaker.’ Ria is zeer succesvol met haar workshops en demonstraties. ‘Deze week heb ik zes boekingen staan, van Amsterdam tot Zwijndrecht. Volgende week vier. Dat komt nu goed uit, iets minder mag ook, zo’n drie boekingen per week gemiddeld is voor mij ideaal.’

Passie
De workshops van Ria zijn een aanrader. In de twee a tweeëneenhalf uur die de workshop duurt is het niet alleen toekijken maar ook, onder supervisie van Ria, zelf een sigaar maken. Ze weet de passie over te brengen en de belangstelling groeit. Die belangstelling past ook in trends als meer waardering voor het oude ambacht, voor zelf maken (zoals zelf bier brouwen) en voor tradities.  De combinatie van een whisky-proeverij en de juiste sigaar er bij roken is momenteel trendy. Ria: ‘er zijn eigenlijk twee soorten sigaren, de short filler en de long filler. Bij de short filler werk je met verkruimelde tabak, daarom is deze heel moeilijk te maken. Bij de long filler, zoals de grote cubanen, werk je met tabaksbladeren. De kunst is de juiste hoeveelheid te gebruiken, de sigaar mag niet te dik, niet te zacht maar ook niet te hard aanvoelen. Hier komt heel veel gevoel bij kijken. Dat gevoel, dat zit in mijn vingers. Daarna is het een kwestie van drogen tot de gewenste juiste vochtigheid. Ook dat luistert nauw.’ Ria erkent dat de sigaren business een mannenwereld is. ‘Het liefst zou ik het ambacht overbrengen op een vrouw. Zij moet ook een presentatie kunnen geven. En zij moet overeind blijven in een mannenwereld. Iemand met al die eigenschappen en kwaliteiten blijkt lastig te vinden.’ 

Toolkit
Het ziet er dus naar uit dat Ria voorlopig nog de enige vrouwelijke sigarenmaker in Nederland is. ‘Ik bruis van de ideeën, ik heb zoveel nieuwe plannen. Een idee is al heel concreet. Ik ga een box op de markt brengen om daarmee het vak verder te brengen en te verspreiden. Een chique, pianozwart glanzende box met daarop de letters MOC (my own cigar). Voor de moderne man of vrouw die geïnteresseerd is in sigaren. Een toolkit met daarin alle benodigde tools om zelf sigaren te maken. Tabak voor ongeveer vijf grote sigaren, maar ook bijvoorbeeld een humidor met ingebouwde hygrometer voor het bepalen van de juiste vochtigheid. En natuurlijk een handleiding. De tabakswetgeving is heel streng dus we moeten aan allerlei regels voldoen. Maar dat lukt, deze box gaat er komen, ik werk samen met fabrikant Gajane.’

Ambities
Ria’s ambities liggen niet alleen op het vlak van sigaren. ‘Bodhi is een succesvol voetbalfreestyler. Ik vind het leuk om hem te begeleiden naar shows en evenementen. Ik ben commercieel ingesteld, dat komt daarbij goed van pas.  Daarbij ben ik een doorzetter. Waar ik mijn zinnen op heb gezet, gaat lukken. Dan ben ik vastberaden en laat ik me niet zomaar wegsturen. Mijn motto is “maak je dromen waar”. Wat je wilt kun je bereiken.’ Zelf is Ria ook sportief. Vroeger deed ze kwart triatlons (zwemmen, fietsen, lopen). Nu loopt ze hard, minstens 4 a 5 keer per week zo’n zes/zeven kilometer per keer. ‘Meestal ’s-avonds, dat is het fijne van hardlopen, je kunt je eigen tijd kiezen.  Ik heb altijd muziek er bij op. Muziek is voor mij heel ontspannend. Mijn muziekkeuze is heel breed. Een lekkere beat van Justin Timberlake of het jazzy geluid van Jamie Cullum. Robbie Williams hou ik ook van. Pianomuziek eronder vind ik zoo mooi. Ook fijn, een heerlijke lounge sound, hmm, voelt alsof je aan zee zit, zon in je gezicht, wind door je haren.’

Liefde
De muziek brengt haar bij Rob de Nijs. ‘Zijn muziek is de rode draad in mijn leven. Ik ben er mee opgegroeid, zijn liedjes en teksten herinneren me aan goede en minder goede tijden. En helpen mij er door als ik het moeilijk heb. Zoals nu. In deze periode moet ik mezelf opnieuw uitvinden, de zelfliefde weer hervinden. Goed voor mezelf zorgen en er ook voor anderen zijn als mijn zoon en mijn moeder.  Die balans vinden is nu nog moeilijk.  Ik wil graag mensen helpen. Ik heb ook een grote liefde voor dieren. Die zijn echt, zijn puur. Mijn missie is ooit nog eens mensen helpen in landen waar dat nodig is. Mensen nemen maar en geven steeds minder. Zoals ik al zei, de tijd moet er rijp voor zijn.’ Het gaat haar lukken, liefde geven zit in haar.